تقسیم بندی اينكوترمز به چهار گروه
گروه E :به معني DEPARTUR
خروج كالا از كارخانه يا محل فروش كالا شامل (EX WOEK)
گروه F : به معني MAIN CARRIGE UNPAID
كرايه حمل عمده كالا پرداخت نمي گردد( توسط فروشنده ) شامل :( FAS+FCA+FOB)
گروه C : به معني MAIN CARRIGE PAID
كرايه حمل عمده كالاپرداخت مي گردد( توسط فروشنده ) شامل: (CFR+CIF+CPT+CIP)
گروه D : به معني ARIVAL
رسيد كالا شامل: (DAF+DES+DEQ+DDU+DDP )
---------------------------------------------------
EXW EX WORK(NAMED PLACE
تحويل در محل كار ( محل تعيين شده )
تحويل كار درب كارخانه يا انبار يا كارگاه و ....) فروشنده بدون بارگيري
اگر اين مايل به بارگيري كالا توسط فروشنده مي باشند بايد عبارت EW WORK LOADED ON LORRY را ذكر نمايند . اگر در حين بارگيري اتفاقي بيافتد مسئوليت آن با خريدار است در غير اينصورت بايد بوضوح موضوع را ذكر نمايند. در EX WORK ممكن است صدوري صورت نگيرد و كالا توسط خريدار در همان كشور فروخته شود و يا استفاده شود مانند خريد توسط ما براي دفتركالا لندن. در EX WORK هزينه هاي بازرسي اجباري كشور صادر كننده نيز برعهده خريدار مي باشد.
FCA FREE CRRIER (NAMED )
تحويل به حمل كننده ( محل تعيين شده ) در مورد بارگيري كالا اگر تحويل كالا در محل فروشنده انجام شود فروشنده مسئول بارگيري كالا مي بادش واگر تحويل در مكان ديگري باشد مسئول تخليه كالا از كاميون فروشنده ، حمل كننده ( خريدار ) مي باشد . در حمل دريائي كه قرار است كالا در كانتينر قرارگيرد از اين ترم استفاده بايد استفاده نمود.
FAS FREE ALONGSIDE SHIP (NAMED PORT OF SHIPPMENT)
تحويل در كنار كشتي ( بندر تعيين شده ) برخلاف اينكوترمز1990 فروشنده مسئول ترخيص كالا براي صدور وخريدار مسئول ترخيص كالا براي ورود مي باشد.
FOB FREE ON BOARD (NAMED PORT OF SHIPPMENT )
تحويل كالا روي عرشه كشتي ( بندر تعيين شده )
از اين اصطلاح نبايد براي FOB AIR PORT استفاده نمود.
اگر طرفين قصد ندارند كه كالا پس از عبور از نرده كشتي تحويل گردد بايد از اصطلاح FCA استفاده نمايند.در FOB وظيفه فروشنده گسترده تر نيز مي تواند باشد .مثلاً اگر خريد براساس FOB STOWED ( چيده شده ) به توافق برسند فروشنده بايد سه عمل LASHED+SECURED+DUNNNAGE را نيز انجام دهد.
انتقال كالاي فله نيز براساس فوب صورت مي گيرد.
CFR COST AND FREIGHT (NAMED PORT OF DESTINATION)
هزينه وكرايه حمل ( نام بندر مقصد)
دقيقاً مانند FOB مي باشد لكن فروشنده ملزم به انعقاد قرارداد حمل دريايي و پرداخت وجه آن مي باشد.
اگر طرفين قصد ندارند كالا پس از نرده كشتي تحويل شود بايد از اصطلاح CPT استفاده نمايد.يعني اگر قرار است كالا از يك نقطه داخلي از مبدا به يك نقطه داخلي در مقصد حمل گردد نبايد از CFR استفاده شود وبايد از CPT استفاده شود.
در حمل با كشتي چارتر حمل بصورت (FREE IN FREE OUT) FIFO صورت مي پذيرد يعني بارگيري وبارچيني با فروشنده و تخيله كالا با خريدار است . بيشترين تقلب در CFR , CPT صورت مي گيرد. كه خريدار مي تواند براي جلوگيري از اين موارد خط كشتيراني خاصي را در قرارداد ذكر نمايد.
CIF COST INSURANCE AND FREIGHT (NAMED PORT OF DESTINATION)
هزينه ، بيمه و كرايه حمل ( بندر مقصد تعيين شده )
دقيقاً مشابه با CFR است لكن فروشنده بايد حداقل پوشش بيمه اي ( نوع C ) را اخذ نمايد. اگر طرفين قصد ندارند كالا پس از عبور از نرده كشتي تحويل گردد. بايد از ترم CIP استفاده نمايند. 3 نوع بيمه داريم نوع (A تمام خطر) ( نوعB متوسط ) ( نوع C حداقل پوشش )
CPT CARRIAGE PAID TO (NAMED PLACE OF DESTINATIONS)
كرايه حمل پرداخت شده تا ( مقصد تعيين شده )
فروشنده قرارداد حمل كالا تا مقصد نهائي را منعقد مي نمايد ووجه مربوطه را نيز مي پردازد به محض تحويل كالا از طرف فروشنده به اولين حمل كننده كليه مسئوليتها وخطرات وهزينه هاي مربوطه به خريدار منتقل مي گردد. اين اصطلاح براي كليه حملها از جمله حمل مركب مناسب مي باشد.
فروشنده كالا را در نقطه اي تحويل مي دهد كه اين نقطه مي تواند گمرك بندر عباس ، گمرك بازرگان ، گمرك شهريار ويا هر گمرك ديگر مورد توافق باشد .و پس از آن خريدار بايد ترتيب حمل داخلي را بدهد. هزينه ترخيص ويا هزينه هاي احتمالي عبور وسايل نقليه از كشورهاي ثالث برعهده خريدار است . هزينه تخيله كالا نيز برعهده خريدار است مگر اينكه در قرارداد طور ديگري توافق شده باشد.
CIP CARRIAGEAND INSURANCE PAID TO(NAMED PLACE OF DESTINATION)
كرايه حمل و بيمه پرداخت شده تا ( مقصد تعيين شده )
دقيقاً مطابق با CPT مي باشد لكن حداقل پوشش بيمه اي نيز توسط فروشنده اخذ مي گردد ( نوع C )
DAF DELLIVERED AT FRONTIER(NAMED PLACE)
تحويل در مرز ( محل تعيين شده )
تحويل كالا روي وسيله نقليه ( قطار. كاميون ) در مرز تحويل خريدار مي گردد.
اخذ مجوز ترخيص كالا در مركز كشور بعهده خريدار مي باشد.
اگر اتفاقي براي كالا قبل از مرز بيافتد مسئوليت با فروشنده و پس از مرز با خريدار است .
DES DELLIVERED EX SHIP (NAMED PORT OF DESTINATION)
تحويل از كشتي (بندر مقصد تعيين شده)
تحويل كالا روي عرشه كشتي در بندر مقصد
تخيله كالا به خريداراست .
در چارتر پارتي ها فروشنده اغلب قرارداد حمل را براساس FIFO (FREE IN FREE OUT) منعقد مي نمايد يعني بارگيري و بارچيني با فروشنده وتخليه با خط كشتيراني مي باشد .
بهترين نوع خريد (FILO) مي باشد يعني بارگيري بارگيري وبارچيني با فروشنده و تخليه با خط كشتيراني مي باشد.
DEQ DELLIVERD EX QUAY(NAMED PORT OF DESTINATION)
تحويل از اسكله ( بندر مقصد تعيين شده )
مسئوليت تخليه كالا در اسكله نيز با فروشنده مي باشد.
DDU ELLIVERD DUTY UNPAID (NAMED PLACE OF DESTINATION
تحويل عوارض پرداخت نشده ( مقصد تعيين شده )
تحويل كالا در مقصد نهائي مي باشد . يعني در بندر مقصد. فروشنده كالا را ترخيص مي نمايد وبا كاميون به نقطه مقرر ارسال مي نمايد و يا با كاميون تا نقطه مقرر در مقصد كالا را حمل مي نمايد. ليكن تخليه كالا در مقصد نهائي برعهده خريدار است . اگر فروشنده اطمينان ندارد كه خريدار بموقع كالا را ترخيص مي نمايد نبايد از اين ترم استفاده نمايد .
DDP DELLIVERED DUTY PAID (NAMED PLACE OF DESTINATION)
تحويل پس از پرداخت عوارض ( مقصد تعيين شده )
اگر فروشنده محتمل مي داند كه ترخيص كالا با مشكل روبرو خواهد گرديد نبايد از اين ترم استفاده نمايد. كه در اينصورت بايد به تخليه كالا در مقصد نهايي با خريدار است .( در حمل دريائي تخليه در بندر با فروشنده است ).
علی جباری دکتری مدیریت آموزشی